Het voornaamste feit is dat er twee verwante groepen bestaan: Dhuwa en Yirritja. Iedereen en elk object is ofwel Dhuwa ofwel Yirritja. Yirritja mensen zingen over Yirritja dingen, zoals Yirritja stenen, Yirritja winden, wolken, flora en fauna, scheppers, en vele andere zaken.

Een Yirritja individu is verplicht om met een Dhuwa persoon te trouwen, en omgekeerd dient ook een Dhuwa met een Yirritja in het huwelijk te treden. Je kunt nu eenmaal niet met iemand van dezelfde groep trouwen. Zo werkt het in de wereld. Zo is het al duizenden jaren. Zo leven wij.

Als een man of vrouw Dhuwa is, zal hun moeder Yirritja zijn. Zo kan Dhuwa land dicht in de buurt liggen van een stuk Yirritja land waar het uit voortgekomen is. Bijvoorbeeld: het Gumatj land in Bawaka (zie afbeelding) is Yirritja, liggend net naast zijn moederland, het centrum van Rirratjiŋu thuisland dat Yalaŋbara heet, en dat Dhuwa is.

Overal zien we op deze manier moeder en kind, niet alleen bij mensen maar ook wanneer we naar het land kijken. Deze verwantschap staat gewoonlijk bekend als Yothu-Yindi. In een Yothu-Yindi verwantschapsrelatie is de ene partner altijd Dhuwa en de andere altijd Yirritja. De Yindi wordt altijd beschouwd als de moeder van de Yothu, ook al hebben we het misschien over twee mannen, of over twee stukken land. Soms is Yirritja de moeder van Dhuwa, soms is Dhuwa de moeder van Yirritja.

Aantekeningen van Dr. Raymattja Marika-Munuŋguritj, docent
Faculty of Aboriginal and Torres Strait Islander Studies (FATSIS)
Charles Darwin University & Yolŋu Advisor to FATSIS