newest-header

Afsluitende verklaringen door Yolŋu

Baḏikupa Gurruwiwi

Tot ziens, jullie didgeridoospelers. Zij die op de didgeridoo spelen zijn goed. Niet-Aboriginals en Yolŋu. We zijn blij voor jullie. We komen bijeen en spelen samen, delen samen. De weg van de Yiḏaki. Niet-Aboriginal mannen en vrouwen. Wij zijn blij dat jullie willen leren van Yolŋu. Didgeridoo. Yiḏaki. Wij komen samen, werken samen, helpen elkaar. Yolŋu en niet-Aboriginals. Wees niet afgunstig tegen elkaar. Stop geen afgunst in de digeridoo. Stop blijheid in de didgeridoo.

Dhukaḻ Wirrpanda 

Yiḏaki is erg, erg belangrijk in ons leven en om onze kennis en wijsheid te behouden. Want zijn zijn er niet mee begonnen. Het waren de voorouders. Zo hebben… de voorouders het ons laten zien. En ze laten het ons nog steeds zo zien. We voelen ze door onze manikay (liederen) en door onze didgeridoo. We voelen ze. Rirrikay nhanŋu (Hun geluid), de manier waarop ze zingen, de manier waar op ze op onze geest wachten om later aan te sluiten. Dus de voorouders werkt voor ons, en leidt ons. Wij luisteren nog steeds naar hen. Daar om willen wij dat onze cultuur, en wet, sterk blijft. En als deze sterk is, dan blijven de mensen sterk.

Laten we nu bij elkaar komen en elkaar erkennen. Zij behoren tot de wereld en wij behoren tot de wereld. Hier in Australië, de Yolŋu. Dus kunnen we delen? Zij hebben al met ons gedeeld. Zij willen dat we delen van hier naar hen. Dus daarin ligt verzoening. Kennis delen met elkaar.

Wukuṉ Waṉambi

Alles is okee, de hele wereld wil van ons leren, hé? Ik zal tegen niemand racistische dingen zeggen over wat hij wel of niet moet doen, dat hij dit wel en dat niet mag hebben. Maar weet je, daarbuiten is de werelden die is open. Onze instrumenten hebben gereisd, zijn naar de andere werelden gegaan. Met hun hart, hun geest, hun ziel, gewoon. En ik hoop dat jullie meer kunnen leren over onze yiḏaki en onze tradities. Maar hoe dan ook, je moet wel respecteren, zoals vrouwen kunnen respecteren, hoe wij leven. Okee? Hartelijk dank.

Djambawa Marawili 

Zoals je weet, de Yiḏaki, het komt allemaal van een bepaalde plek, uit Arnhem Land.

Daar waren instrumenten, die werden yiḏaki genoemd en stepping stick. Het zijn instrumenten die dienen voor die songs en die instrumenten horen bij dat land.

Als je yiḏaki wilt gebruiken bij songs, dan gebruik je ze ook allebei, yiḏaki en stepping sticks. De songs komen ook allemaal van het land. We gebruiken en noemen al die gebieden. Dus wat zal ik zeggen… Herinner ons. De yiḏaki, alles is ontstaan bij de Yolŋu, en de Yolŋu hebben hun kennis gedeeld door heel Australië en daarbuiten. Maar gedenk ons.

Milkayŋu Munuŋgurr

Ik wil graag zeggen dat mensen de yiḏaki moeten respecteren. Respecteer het voor waar het vandaan komt. Voor de oorsprong. Gebruik het niet met slechte bedoelingen, snap je? Respecteer het en maak er geen grap van, snap je? Maak er geen grap van. Speel het voor de lol, om te entertainen, om het te gebruiken. En behoud het. En heb er altijd respect voor.

 
Djalu’ Gurruwiwi

bukudjalu2

Ŋarru manymak, ŋarru dhaŋuyam bala ŋali ŋarru rom ŋarru bitjanaya goŋan. Ga bala nhumaliŋgu wekam ga räli ga buthuru-bitjun. Yaka ŋali ŋarru mä-yulkthunmin bayaya nhuma ŋäpakim warra ŋarru yaka mä-yulkthuwan rom’ma. Yalŋuwa ŋalma ŋarru malkarr waripum dhäya buŋgulŋa. Waripum ŋarru buŋgul join yolŋuwuli ga marriyuna yaka. Banham manymak.

Het is goed, we zullen onze wetten delen. Jullie komen hier om te luisteren en wij zullen vertellen. We moeten elkaar vertrouwen. Ook al ben je geen Aboriginal, je zult onze wetten dienen te respecteren. Straks zullen we gezamenlijk opstaan en dansen met vele speren. Anderen die met de Yolŋu zullen gaan dansen. Dat is iets goeds.

Yirrkala sunset2