Rom betekent ‘recht’ of ‘cultuur’. Toen een inmiddels overleden oude Yolŋu man gevraagd werd om met de leiding van de Yirrkala School te discussiëren over het onderwijsplan, legde hij uit dat alle Yolŋu kennis door middel van de 5 dimensies van rom moet worden overgedragen.

Hoewel hijzelf van de Djapu clan was en sprak over zijn eigen totem, de haai, zei hij hen dat de dimensies golden voor de educatie van alle Yolŋu.

Het waren de oerouders van de vele Yolŋu volken die ooit het land hadden gebouwd zoals we dat nu kennen. Zingend, dansend en pratend volgden zij hun droom. Bij het betreden van elk nieuw territorium veranderden de voorouders hun taal om zo voor elk Yolŋu volk niet alleen een eigen gebied maar ook een eigen taal terwijl de volken onderling waren verbonden door de weg van de droom. De oerouders waren zowel Dhuwa als Yirritja.

Yolŋu kunnen aan de hand van taal, kunst, zang en dans achterhalen tot welk deel van het land de ander behoort. Elk gebied heeft zijn eigen geschiedenis die wordt weergegeven in songs en dansen in de specifieke taal uit dat gebied. Dit mondt uit in een band tussen het land en de mensen samen met totemistische levensvormen – planten, dieren en natuurlijke verschijnselen. De verre voorouders gaven heilige symbolen door, veelal geheimen. Deze symbolen zijn geschilderd op de lichamen van mensen, uitgesneden of geschilderd op heilige objecten, gegraveerd in de aarde of zoals tegenwoordig met oker en acrylverf geschilderd op hout en canvas. Deze verhalen, songs en de beeldende kunst kenmerken zowel de verschillen als de verbanden tussen verschillende groepen.

Op deze website delen de Yolŋu enkele van hun rom met je in de hoop dat het je begrip en waardering van de yiḏaki vergroot en dat je kennis hebt van de plek die het instrument inneemt in hun cultuur. Het hoort heel specifiek bij deze Yolŋu clans. Yolŋu van de ene kunnen niet zomaar songs, symbolen, land of enig andere bron van een andere Yolŋu clans gebruiken – het zou de grootste misdaad betekenen. Jij zou je net zo behoren te gedragen. Zelfs de eenvoudigste tekening op een yiḏaki behoort toe aan degene die het erop heeft geschilderd en het mag derhalve niet zomaar worden gekopieerd. Volgens de wetten en regels van copyright en beschaafd ethisch gedrag, is Yolŋu muziek dat is opgenomen en uitgebracht op cd nog altijd het eigendom van de artiesten net zoals dit het geval is met cd’s die worden verkocht van westerse popartiesten.