Zorgt het spelen op een didgeridoo voor een verbinding met Yolŋu?
Op deze vraag is geen antwoord mogelijk.
Dhukal Wirrpanda
Dhudi-Djapu clan leider
Veel niet-Yolŋu didgeridoo-spelers hebben het idee dat het bespelen van de didgeridoo een verbinding bewerkstelligd tussen hen en de Aboriginals of tussen hen en de “Droomtijd”. Maar ten eerste gebruiken Yolŋu zelden de term “Droomtijd”. Het lijkt op een vrije vertaling van een term uit de centrale woestijn die sindsdien betrekking heeft op het gehele continent. Yolŋu hebben geleerd om de termen “droomtijd” en “dromen” te gebruiken omdat buitenstaanders ze min of meer kunnen begrijpen, maar het zijn geen van beiden exacte vertalingen van Yolŋu woorden of concepten.
Ten tweede zijn Yolŋu cultuur en religie erg gebonden aan clan identiteiten, plaatsen en de songs, dansen en beschilderingen die allen speciale krachten oproepen.
Het spelen op een didgeridoo, zeker op een andere plek, is niet hetzelfde als op een yiḏaki als onderdeel van Yolŋu rom waar het toe behoort. Raymaṯtja Marika-Munuŋguritj schreef ooit over Yolŋu rom, “…mensen kunnen niet bestaan buiten hun omgeving.” Yolŋu bestaan in hun omgeving, en jij bestaat in het jouwe. Het spelen op een didgeridoo kan best iets bij je teweeg brengen, wellicht voel je de kracht van je eigen grond waar je op leeft. Het kan je mogelijk inspireren tot dromen over de bron van het instrument. Beleef het en geniet ervan. En ja, beschouw het als een uitnodiging om naar Arnhem Land te komen en daar persoonlijk verbinding te leggen en er iets reëels te leren over deze plaats en de cultuur.
Yolŋu zoals Djalu’ die geloven dat de verspreiding van yiḏaki over de wereld een manier is om mensen met elkaar te verbinden en hun levens te raken, beschouwen de Yolŋu zaak los van de yiḏaki die voor iedereen beschikbaar is. Zoals Wukuṉ het stelt: het instrument is niet bedoeld om jou meer Yolŋu te doen zijn, maar om een betere versie van jezelf te worden. Yolŋu hebben geen behoefte aan mensen die hen bewonderen en hen op de één of andere manier willen nadoen. Ze hebben mensen nodig die zich bewust zijn van hun eigen identiteit en van hun eigen geboortegrond, alleen op die manier kan er sprake zijn van gelijkheid in delen en ondersteuning tussen culturen.
Wukuṉ – yiḏaki maakt je in niets als Yolŋu. Het kan je wel helpen groeien in je eigen identiteit in je eigen plek.
Veel mensen van overzee hebben de didgeridoo ontdekt en zijn naar Australië gekomen om de originele eigenaren te ontmoeten. Enkelen hebben moeite gedaan om Yolŋu naar hun eigen land te halen. Dit zijn duidelijke voorbeelden van hoe het instrument verbindingen bewerkstelligt. Deze manier wordt door alle Yolŋu gewaardeerd; een lichamelijke ontmoeting, niet een metafysische, geïnspireerd door dit fysieke object dat zich om de één of andere reden heeft uitgestrekt over de hele wereld. Zoals Buwathay eerder al zei, het zijn met name de buitenstaanders die langere tijd met Yolŋu leven die de diepere persoonlijke en spirituele verbinding maken die Yolŋu waarderen.
